2015 Aralık, Mersin Hilton, Fotoğraf : Çerkes Karadağ

Niko ile Margarita (Devam)

Dmitri Shostakovich II

ey sevincin kızkardeşi Marya

senin göz pınarlarındır Rusya

çiğdemleri, kır çiçeklerini övsem yeridir

her konserden sonra getirdiğiniz

vahşi davullar gibidir kış

yapraklarını dökmüştür St.Peterburg

ey kederin kızkardeşi Marya

güneylidir kır çiçekleri

buzların çözüldüğü bölgelerden

övsem yeridir balerin ayaklı yazı

yaprak yaprak açılan müziği

ah Rusya, Gogol, yıldızlar, ay,

derin acısı Anna Ahmatova’nın

ayrılamayız birbirimizden

acı çeken rüzgârın müziği

dolduruyor kalbimizi, şiirimiz de

müziğimiz de ince dereler gibi

Sergei Eisenstein

dalga dalga köpüren gece

yakın olmalı gündoğusuna

kazanılmış sevinç gibi kırmızı

gök, uzandım sessizce kıyısına

yüzler gördüm göçüp giden

ışık dolu yazlar, gölge yığınları,

göllerde gümüş rengi balığı,

işte bu dedim sıkıntının aşılması

ışıktan kaçmanın olanağı yok

mezara koydum köhneyi eskiyi

ne çekebilirdim ki Odessa’da

büyük insanlığın isyanından başka

kamera! dedim nergislerin fışkırdığı

denizden gök kıyılarından

gördüm kalabalıkların yürüyüşünü

bir orman gibi işte


 Gabriel Garcia Marquez

düş ile belleğin yanılgısı bu ay

bu fırtına diz çöktürüyor ağaçlara,

ışık hızını kovalayan kırlangıç

ormanın üstünde daireler çiziyor

büyükbabam ile büyükannemin evinde

dinlediğim fırtına kuşu alacakaranlıkta

türküsünü söylüyor bakır aya

yıldızları hep göreceğim demek bu

benim gerçeğim Mercedes’in tinine akıyor

geyikler göğe çekiliyor büyükanne

horozlar cenaze töreninden dönüyor

denizciler şaşıyor buna

toz toprak içinde çocuklar saygın

büyülü bir oyun oynuyor

başımı kaldırıp bakıyorum eşikten

gümüş bir kupayı havaya kaldırıyorlar

Luchino Visconti

karanlık değil anlaşılmaz gece

gördüm ağaçların arasından

sabahın ucunda parlayan hilal ay

suya doğru iniyor çırılçıplak

gördüm güzelliğin ruhu kısıtlı-

kocaman şapkaları altında kibar

bayanlar müzik dinliyorlar

sabaha doğru deniz kıyısında

gördüm çilek yiyen bir kızın

dudakları kırmızı, ne renk olabilirdi ki

başka, gidip pencereyi kapattım,

kum fırtınası, çiftlik, atlar aklımda

Luchino dedim kendi kendime

güzelliğin ruhu kısıtlı, sular

durulur, mavilikler girer, şapkalar

uçar, bir tutkudur şafak

Maksim Gorki

takılar madalyalar gümüş şamdanlar

pazarda, ilk gençlik yıllarımda,

ipini kopartmış bir kent: St.Petersburg

umutsuz müzisyenlerin yaşadığı

ressamların göğe ağdığı

ağır ağır yaklaşır, birikir umutsuzluk

düğümlenir Rusya, burgaçlar

hiçliği çağırır, intihar seçenektir

bir toz bulutunun ardında

kuş gölgeleri geçer, rüzgâr dağıtır

iç sıkıntımı, akçıl geceler iner

gözkapaklarıma, gerisi esenliktir-

suya gider pas tutmaz gün ışığı 

bir toz direğinin içinden geldim

otları, masalları, taşları, araba tekerlerini,

yalın acıyı, insanı tanıdım-

gözyaşı dökenleredir bütün sözüm

James Joyce

engin ruhum belirsiz uzaklıkta, denize

yakın, kesik kesik soluk alışı gibi

kayaların, kırılgan havalarda

bahtının açıldığını görüyor

ah çocukluğum, madeleine kurabiyenin

sonsuzca süren tadı, belleğimde

köy köpeklerinin havlaması

yitirilmiş gençliğin çağrısı gibi

şairliğim toprak yolda günbatımı

göle doğru kazların yürüyüşü

olabilirse o yürüyüşün müziği-

mahcup, kederli sesi çayırın

yağmurun çiselemesi, toprağın kokusu,

uyandırıyor günbatımı çiçeklerini

bu koku bu yağmur tanıdık

uzak bir göğün anısı gibi

Gustav Mahler

taşı kaldırsan yazdı, uzak koruluktan

kuşlar geldi, kırlar için besteler yaptım

uzun yaz tatillerinde, kantatlar,

şarkılar, sular gölgelere aktı

babamın kırık fayton tekeri

yuvarlandı, indi yokuş aşağı,

yazdı, 5. Senfoni dağıldı, birleşti

sonra, Alma’nın sevgisi gibi

sular ağaçlar kuşlar sorguladı

varlığımı, ölüm boynumda düğümdü,

taşıdım onu karmaşık duygularla

el ayak çekilince kuytulara

kalır mı bilmem ince bir gülüş

erken ölen Maria’dan, kopuk

bir yaşantı parçası, kâğıtlar, notalar

kuğu kanadı, usulca gelen yazı kanattı

İlya Ehrenburg

Madrid sokaklarında yırtılan ağız

Paris’in düşüşünde saatleri sayan ağız

düşle kararan, geçilemeyen gözkapaklarız

yıkılmış duvarların önünde

hangi bozgundan geliyoruz, 
yüreğimiz bungun,

yıldızlar aydınlatıyor gecelerimizi-

havada sıkılı yumruk ya da taşız

biliniyor taşı geçen rüzgârı yakaladığımız

kazanacağız yeniden insanın onurunu

üstünde sektiğimiz deniz için

uçurumdan çektiğimiz özgürlük için

bir duvar dibinde kurşuna dizilen

gümüş sesli ağızlar için

Marcel Proust

tanyeri benimle yürüyor çiftlik evine

gölgelerden gidiyorum, gölgeler

belleğimin lekeleri, çiftlik o kadar

uzak değil, kuşların uçtuğu yönde

gözüm güzül yapraklarında ağaçların

bir rüzgârla düşecekler boşluğa

benzer benim de belleğim

çiçek açan bir taşa

gözüm çılgın zamanların içinde

ruhum çılgın eğlencesinde kemanların

çakan bir şimşek anımsatıyor

çiftlik yolunda astımlı çocukluğumu

elimi bir çiçeğe uzatıyorum

itiyor elimi çiçek, bir tuhaflık

var bunda, kırlara çekiliyorum

aynı yerde durmuyor kargalar

Gogol

burnumun ucunu görmüyorum, hava

soğuk, paltomun içinde ufak tefek

bir memurum, hayat sıkıcı, tekdüze,

gecelerim Puşkin okuyarak geçiyor

evraklar tozlu raflar koridorlar

nemli gözlerimin derininde dünün tekrarı,

çıldırmanın eşiğindeyim-

günler kayıp zamanların avcısı

göz pınarlarımda karlı kış geceleri

cinnet, sizin olsun kış eğlenceleri,

fenerler, kuruntusu büyüklüğünüzün-

verin bana Ukrayna’nın yağmurlu

ikindilerini

varolmanın anlamsızlığı üzüyor beni-

sizin olsun ey soylular kış nergisleri,

yıldızsız geceler, alaycı fiskoslarınız

verin bana Ukrayna’nın maviliklerini

Samuel Beckett

olur da bir gün ıssız bir yola düşersen

hiçbir yere götürmeyen bir yola

ota, yapraksız ağaca, göğe bak

sonsuzluğa çağırır doğa

yiter gider umarsız iyiliği

bir gün daha sessizliğin

bekleme boş yere gelmeyecek

kurtarıcı, kendine benzeyecek

doğanın gerdiği bugün de

unutmuş olmalısın gülünç işte

sessizliği delen her sözcük

sanki ağaçlar konuşuyor gibi

ölü doğan yıldızları

olur da bir gün unufak olursa yaşamın

umarsız anlamsız kalırsan

bekleme sakın bir kurtarıcı

yavaş yavaş doğanın bir parçası ol

parıldasın umutsuzluğunun bıçağı

Jean Luc-Godard

güneşe bakıyoruz menekşe kokuyor

değişen yağmurlu çiçek

son yağmurlarla dolu gün

soğuk, hafif rüzgârlı giderek

güneşe bakıyorum geçip giden

kuşlar gölgeler yapraklar arasından

bir koy yalnızlığı bendeki

nesneleştiriyor düşüncelerimi de

birlikte var oluyoruz, bakılıyoruz

suların aynasında, hüznümüz suları

geçiyor, nereye gitsek suçlanıyoruz

oysa kendimizin olan hiçbir şey yok

kuşlarla bulutlarla denize bakıyoruz

koy sessizliğe birikiyor

göksel erinci buluyoruz

eğilip baktığımız yağmurun gözlerinde

Tolstoy

geceyi çiftlik evinde geçirdim

bir düşten uyandım ki ölmüşüm

ıssız bir tren istasyonunda bulmuşlar

üstüm başım çilek kokusuymuş

vardır bir hikmeti düşlerin de

dün köylülerim çilek getirmişlerdi

Anna Karenina rüzgârına kapılmıştım-

bugün yağmur yağdı tarla kuşları uçuştu

biliyorum, doğduğumdan beri bendedir

ölüm, yıldızlar düşer, atlar ölür-

daha çok yazmalıyım geceyi,

Anna’yı, ay giren bahçeyi 

Oscar Wilde

hüküm verildi krallık tırpanı indi

insana tutku sonsuzca cezalandırıldı-

türküsünü söylüyorum şimdi

kuşlar gibi özgür kalmanın

biliyorum yüzüstü bırakıldığımı

ikiyüzlü tırpan karşısında

parçalanmış ağızla

yüreğimin eğildiği ülkemden uzakta

hüküm verildi hüzne tırpan indi

aşka ekine ırmağa ceza verildi-

söz, bir çakıl taşıydı,

çiçek, akşam kırmızısı,

engellendi gök kıyılarına gelişi

Dostoyevski

beni mi sordunuz Suç ve Ceza’nın yazarı

nedensiz hüzünler tutsağı

kolları damgalı başı tıraşlı

kürek mahkumu, cinleri

kovalayan, taş kıran âdem,

ayağınızı çabuk tutun

kuşuna dizmekte, yoksa

babamı öldüreceğim, Raskolnikov

benim, dodurucu soğukta cinayet

işleyen, aranızda dolaşan

cep saati durmuş biri

batan güne benziyor üzüntüm

bağbozumuna hüznüm

ne söyleseniz haklısınız

kumarbazın biriyim, bakamıyorum

ne aya ne yıldızlara-

acıyım ben tepeden tırnağa

bir ağacı aldığı derin yara

sakallarımsa kuş uçuran orman

William Faulkner

çiçekli bir su yayılıyor Estella

doluyor ağzı söğütlü bahçenin

bir su parıltısıdır senin hayatın

parmaklarından akıyor

yolun kenarındaki bahçeyi

ağır ağır düzene koyuyor

sessiz bir parıltı gibi doğa

sen uyudun mu zaman kırmızısı

öğle, taze bir aşk uykun

dağılmış saçlarında yuvalanıyor

güzelliği sende toplanıyor gökkuşağının

gelincikler içinden su akıyor

rüzgârı kovalıyor kuşlar

giderek sana benziyor su Estella

Anna Karenin

çok erken geldi aşk beyaz

kış gündüzlerinde karla kaplı yollar

yollar boyunca, düşen bir yaprağın

garda dans edişiyle

çıplak bir ayakla kar üstünde

yürümüş gibi oldum, şapkamı

kaldırıp baktığımda oradaydın

kar beyazı  giysiler içinde Anna

baktım kış ortasında bir gelincik

tarlasıydı gözlerin, indim derinliklerine,

acı verdi bakışların Anna

kılıçla yaralanmışa döndü bedenim

sonra süregiden günlerde soydum

kabuğundan seni, fırtınanın

toprağa ektiği bir ağaçtın,

sarıldım sana Anna

Sylvia Plath

bu çılgın ışık geçiyor kırık yüreğimden,

bu ağız benim değil, bu eşyalar korkunç,

dudaklarımdan dökülen söz

fırlıyor ton balığı gibi

birkaç kez geçemedim ölümü

güpegündüz, her göz attığımda çevreme,

görüyorum ölüyor eşya, ustalıkla

ölmeliyim ben de gölgelik bir yerde

dışarıda ağaçlar çıldırmış, kış,

şubat ayı sürüklüyor yaprakları-

görüyorum bu göz benim değil

fırlayıp gidiyor sokağa bir parçası

eşyalar yabancı, göğün cini çarpıyor

pencere camına, bu kez geçeceğim

ölü gözler ülkesine, gencecik bir

yüzle, öyle tanınmaz bir halde

Virginia Woolf

dar geliyor hava odanın içinde

artık sıkıyor duvarlar, pencere,

pencere camı, özgürlüğün saati-

tik tak tik tak rüzgâra karışıyor

her şey alacakaranlık, eşyanın tini,

soluk alan taşlar, beyazın üstüne

düşen gölge, güne sinen sessizlik,

evrenin dinlendiren müziği

ışığı taşıyan bir çiçek, birkaç kuş-

katlanılmaz oluyor her şey,

çiniler, tabaklar, işlemeli örtüler,

ağır çekiyor üstümdeki simli elbise

taşlar doldurarak ölüm ceplerime

dalıyor bir bakış gibi nehrin diplerine,

yok artık ne alacakaranlık

ne büyük ağaçlar yaprakları mavi

Gustave Flaubert

         seni gölgesi kocaman bir ağacın altında gördüğümde

yazın hafif rüzgârı dalgalandırıyordu eteğini ve yaprakları.

ah Elisa, acılarımı uzaklaştıran umarsız tutkum, hüzünlü

aşkım ve özgürlüğüm oradaydı. büyü ve sevecenlik, korku

ve gözüpeklik toplanmıştı zamansız esen rüzgârın sürdüğü

yüzünde.

         gök yabanıl ve külrengiydi. bize bakıyordu adını 

bilmediğim bir çiçek. heyecanlanıyordum çalılığa konan bir

kuş için . derin ve inceydi bakışların ve sarılmıştı fiskoslarla

çevremiz. sarsıldım, umut ve şaşkınlıkla baktım içten içe

oyuluyordu aşkla dolan ruhum. saf ve naif gelinciklerle

dolan, yüz yüze geldiğim ruhum.

         ah Elisa, benim bağlılığım  geçiyordu ağaca. orman

yolundan dönen düş ağacına. ve sonunda ağacın altında

görüyordum ışıltılı yüzünü.  

Akira Kurosawa

“görüp işittiğiniz nedir” diyor yaşlı

bilge,“benim gördüğüm işittiğimden

farklı”, önündeki ateşi eşelerken gözleri

denizden uzaklara göçüyor

iki Japon çiçeği uçuyor

birkaç boz kuş denize açılıyor

“görmüyorsunuz, yıldızların çarkı

gündüz de dönüyor, kör bir martı

denizin derinliğini ölçüyor göz ucuyla

açılarak uçsuz bucaksız maviliklere”,

ateşi kıvılcımlandıran rüzgâr

sesini düzlüklere taşıyor

evrenin toz direği sözleri

aralanınca varlığı işaret ediyor

parmağa takılan gümüş yüzük gibi

ölçülü, soluk güneşte soğumuş

yüzüne vuran ışık kadar güzel

Honore de Balzac

cumhuriyetçiler öldürüldüler yıldızlı

geceye gömüldüler, o gün şatoların

şaşası balolarla sürdü, su gibi

aktı damarlardan şarap

ey Paris, ey başkaldırıların kenti,

ince zarif bacaklarıyla geyikler indi

sokaklarına, özgürlük basımevlerinden

içeri girdi toz duman arasında

kaldırımlarından taşan öfke ve umut

şimşeğin yüzüydü, gördüm,

parklardan yürüyordu asi su

yitireceğini bile bile yolunu

dolambaçlı yolların tanığıyım

derin gözlemcisi gündoğumunun-

uyandım üstüm başım balık pulu

çevremi sarmış köy çocukları

Ingeborg Bachmann

kirpiklerimin ucunda bulutlu gökyüzü

sokağa çıktım küçük adımlarla

var olmanın koyu sıkıntısı

sanki bulutlar gömüyor ölüyü

sokak geçen yılki sokak değil

değişmiş ahşap, bölünmüş evlerin

uykusu, kımıltısız ay gibi

hüzünlü bir güzelliği var günün

kuşlar gölgeler bırakarak uçuyor

her şey yerinde

ölü zamanı eşeliyor rüzgâr

umurunda değil soluk güneşin

ne varoluşçuluk felsefesi ne kuşlar

bir an gözüme çarpıyor

çiçeğe durmuş ağaçlar